არასტრატეგიული ბირთვული იარაღის კლასიფიკაციის პრობლემები

ანოტაცია

ნაშრომში ასახულია, რომ ტაქტიკური ბირთვული იარაღის საკითხი (ტბი), რომელიც წარმოადგენს წინამდებარე კვლევის საგანს, ოცდაათ წელზე მეტია ასახულია სამხედრო-პოლიტიკურ და სტრატეგიული ურთიერთობების მოლაპარაკებებში, დიდი სახელმწიფოების და მათი მოკავშირეების განიარაღებაზე. შეგახსენებთ, რომ სტრატეგიული შეტევითი იარაღის შეზღუდვის შესახებ მოლაპარაკებების დასაწყისიდანვე (სში-1), სსრკ-მ დაისვა საკითხი ევროპასა და აზიაში ამერიკული წინსვლის ბირთვული იარაღის გათვალისწინების შესახებ, რაც მათი სიახლოვის გამო საბჭოთა ტერიტორიის მიმართ, მისთვის სტრატეგიული მიზნებისთვის აშშ-ს ბირთვული იარაღის საფრთხეში თითქმის თანაბარი იყო. შემდეგ, ტაქტიკური ბირთვული იარაღის საკითხები ამა თუ იმ გზით წარმოიშვა არასტრატეგიულ თვითმფრინავებთან დაკავშირებით „სტრატეგიული იარაღის შეზღუდვა 2“-ზე მოლაპარაკებების დროს, საშუალო და მოკლე რადიუსის რაკეტებზე. ისინი 1990-იანი წლების დასაწყისში სსრკ/რუსეთისა და აშშ-ის პარალელური ვალდებულებების ობიექტი გახდნენ ტაქტიკური ბირთვული იარაღის შესამცირებლად. შემდეგ ეს იარაღი „სტრატეგიული იარაღის შეზღუდვა 3“-ის და სტრატეგიული და ტაქტიკური რაკეტსაწინააღმდეგო სისტემების დელიმიტაციის დღის წესრიგში დადგა და იყო თანამშრომლობის საგანი ნუნ-ლუგარის პროგრამისა და სხვა პროექტების მეშვეობით. ამავდროულად, ბოლო პერიოდში მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა შეხედულებებმა საერთაშორისო უსაფრთხოების სფეროში ტაქტიკური ბირთვული იარაღის როლისა და ადგილის შესახებ. ცივი ომის დროს სსრკ უყურებდა შეერთებული შტატებისა და მისი მოკავშირეების ამ იარაღს, როგორც მთავარ „დამატებას“ მათი სტრატეგიული ბირთვული ძალებისთვის (სბძ), ხოლო დასავლეთი მათ აღიქვამდა, როგორც ამერიკული ბირთვული გარანტიების „ამძრავის სარტყელს“. მის მოკავშირეებს და აღმოსავლეთის უპირატესობის საპირწონე საერთო  დანიშნულების ძალებში (სდძ). მოსკოვი საკუთარ ტაქტიკურ ბირთვულ იარაღს თვლიდა დასავლური მსგავსი იარაღის გამოყენების შეკავების ელემენტად და ოპერაციების თეატრში მისი სტრატეგიული ძალების დამრტყმელი ძალების მნიშვნელოვნად გაზრდის საშუალებას.