აჭარა პირველმოციქულთა ხანაში

ავტორები

  • ბიჭიკო დიასამიძე შოთა რუსთაველის ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

საკვანძო სიტყვები:

აჭარა, მოციქულები, ანდრია პირველწოდებული, პირველმოციქულთა ხანა

ანოტაცია

ისტორიული აჭარა მოიცავს აჭარისწყლის ხეობასა და ბათუმ-ქობულეთის მიმდებარე ტერიტორიას. ქრისტეს მოციქულთა პერიოდში (I-II სს.) ეს ტერიტორიები დასახლებული იყო ძიდრიტის ტომებით. ამ დროს აჭარის ერთი ნაწილი, მდინარე ჭოროხის სამხრეთით მდებარე გონიოაფსაროსის ჩათვლით, შედიოდა რომის დაქვემდებარებულ მაკრონ-ჰენიოხის სამეფოში, ხოლო აჭარისწყლის ხეობა ბათუმ-ქობულეთთან ერთად ქართლის სამეფოს ეკუთვნოდა. ასეთ პირობებში აჭარა საყრდენის როლს ასრულებდა როგორც ეგრისისთვის, ასევე ქართლისათვის. ქრისტეს აღდგომის შემდეგ მისი მოციქულები (წმიდა ანდრია პირველწოდებული, სიმონ კანანელი, მათე) დიდ-აჭარას ეწვივნენ და ახალი იქადაგეს. ააშენეს ეკლესიები, დააყენეს მღვდლები... შეიძლება ითქვას, რომ ეს იყო პირველი ეკლესია  საქართველოში... მას შემდეგ, რაც ქრისტიანობა ქართველი ხალხის სულიერი და კულტურულ-პოლიტიკური ერთიანობის სიმბოლოდ იქცა.

წყაროები

ვახუშტი 1904 - ვახუშტი ბატონიშვილი, საქართველოს გეოგრაფია,

რედაქცია მ. ჯანაშვილისა, ტფილისი, 1904;

დ. ბაქრაძე 1987 - დ. ბაქრაძე, არქეოლოგიური მოგზაურობა

გურიასა და აჭარაში, თარგმნა ა.ტოტოჩავამ, ბათუმი, 1987;

ბ. დიასამიძე 2001 - ბ. დიასამიძე, ქრისტიანობა დასავლეთ

საქართველოში (I-X საუკუნეები), ბათუმი, 2001;

ბ. დიასამიძე 2009 - ბ. დიასამიძე, ისტორიული ეტიუდები, ბათუმი,

;

ა. ინაიშვილი 1975 - ა. ინაიშვილი, დიდაჭარის განძი და კოლხური

ნივთიერი კულტურის ისტორიის ზოგიერთი საკითხი,- სდსძ, V,

;

ა. კახიძე… 1991 - ა. კახიძე, შ. მამულაძე, აჭარისწყლის ხეობის

უძველესი არქეოლოგიური ძეგლები, ბათუმი, 1991;

ნ. ლომოური 1968 - ნ. ლომოური, ეგრისის სამეფოს ისტორია,

თბ.,1968;

ნ. ლომოური 2007 - ნ. ლომოური, ლაზიკის სამეფოს წარმოქმნა

და აჭარა, წგ.სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოს ისტორიის

ნარკვევები, აჭარა, ტ. I, ბათუმი., 2007;

დ. მუსხელიშვილი 2007 - დ. მუსხელიშვილი, აჭარის ისტორიული

გეოგრაფიისათვის, წგ.სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოს ისტორიის

ნარკვევები, აჭარა I, ბათუმი, 2007

ფლავიუს არიანე 1961 - ფლავიუს არიანე, მოგზაურობა შავი

ზღვის გარშემო, თარგმანი, გამოკვლევა, კომენტარები და რუკა ნ.

კეჭაყმაძისა, თბ., 1961;

ქართლის ცხოვრება 1955 - ქართლის ცხოვრება, ტ. I, თბ., 1955;

ზ. შაშიკაძე 2006 - ზ. შაშიკაძე, აჭარისწყლის ხეობის სოფლები

და მისი მოსახლეობა XVI საუკუნის მეორე ნახევარში.-ჟურნალი

`ჩვენებურების” ვებგვერდი, წწწ.ცვენებურ.ნეტ (ქართული ვარიანტი),

;

ივ. ჯავახიშვილი 1979 - ივ. ჯავახიშვილი, თხზ. ტ. I, 1979.

გამოქვეყნებული

2025-03-01

როგორ უნდა ციტირება

დიასამიძე ბ. (2025). აჭარა პირველმოციქულთა ხანაში. ქართველოლოგიის აქტუალური პრობლემები, 1. Retrieved from http://militarypapers.eta.edu.ge/index.php/apk/article/view/8829